Paul Mennens heeft voor het kwartaalblad van IVN Stein een artikel geschreven over lijkplanken (de liekbraet).
Vroeger werden de doden op een liekbraet naar de kerk en het kerkhof gebracht. Op iedere kerkhof was een lijkenhuisje. Hier werd een dode vaak opgebaard op een plank. Deze planken waren aanvankelijk niet versierd, maar later werden ze zwart/wit geverfd en was er een afbeelding van een doodshoofd op aangebracht en de letters RIP.

Toen de doden in een kist naar de kerk en het kerkhof werden gebracht kreeg de lijkplank een nieuwe functie. De plank werd gebruikt om de parochianen in kennis te stellen van het overlijden van een van de gezinsleden. Aanvankelijk werd de zwart geverfde plank gebruikt. Later werden er nieuwe planken gemaakt, versierd met katholieke symbolen.

Klik hier om het artikel te lezen of te downloaden >

In het kader van "Dat maakt Stein voor mij...." plaatst de gemeente Stein op de gelijknamige website regelmatig verhalen en evenementen die het unieke van de Steinse kernen onderstrepen. Onlangs was ons museum aan de beurt met een beschrijving en begeleidende promovideo.

Op zaterdag 26 augustus heeft onder grote belangstelling de officiële opening plaatsgevonden van het gebouw aan de Hoppenkampstraat 14A, waarin gevestigd zijn:

- het museum;
- de multifunctionele ruimte en
- de erfgoedwerkplaats

Alle genodigden werden – onder het genot van een kop koffie met een stukje vlaai - ontvangen in de multifunctionele ruimte van ons gebouw, welke ruimte enige tijd geleden de naam “de Hoppenkamp’ gekregen heeft.

Nadat de voorzitter, Wim Poeth, de aanwezigen verwelkomd had en een korte terugblik had gegeven op de geschiedenis van onze stichting, heeft hij ook een korte schets gegeven van de werkzaamheden die verricht moesten worden om e.e.a. te realiseren. Vooral bij het subsidietraject werd stilgestaan, want zonder deze hadden wij ons doel nooit kunnen realiseren.

Daarna werd achtereenvolgens het woord gevoerd door Hans Teunissen (gedeputeerde van de Provincie Limburg), Gina van Mulken (wethouders van de Gemeente Stein), de heer Imkamp (namens Prins Bernhard Cultuurfonds Limburg) en Leo Verhart (oud conservator van het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden en het Limburgs Museum te Venlo).
Ieder voor zich had een prachtig verhaal waarbij vooral de stichting veel lof kreeg toegezwaaid voor de grote inzet en het bereikte resultaat.

Klik op de afbeelding voor een vergroting.

Na dit officiële gedeelte zijn alle aanwezigen via “de Hoppenkamp” naar buiten gegaan en heeft men zich naar de ingang aan de Schepersgats begeven. Hier vond de officiële opening plaats. Gedeputeerde Hans Teunissen heeft de nieuwe naam van het museum – Museum voor Grafcultuur – onthult en Wethouder Gina van Mulken heeft via een roofvogel de sleutel van het gebouw in ontvangst mogen nemen.
Daarna hebben beiden de openingshandeling verricht en konden alle genodigden – onder genot van een glaasje champagne – het museum betreden. De vrijwilligers gaven nadere tekst en uitleg over datgene wat in het museum te zien is. Voor zover bekend is ons museum het enige museum in Nederland dat zich specifiek richt op grafcultuur.
Naast het Neolithische graf (ruim 5.00 jaar oud), is ook grafcultuur te bewonderen uit de periode van de Bandkeramiek, de IJzer-, de Romeinse- en de Merovingische tijd.

Het bestuur en de vrijwilligers hebben zonder uitzondering allen positieve berichten in ontvangst mogen nemen.
De hoop werd uitgesproken dat vele mensen dit museum komen bezoeken en dat zij net zo enthousiast naar buiten mogen gaan als alle genodigden op deze zaterdag.

6000 jaar bijzonder begraven

In 2017 is het voormalige Archeologiemuseum Stein compleet vernieuwd. Als Museum voor Grafcultuur besteedt het vanaf augustus 2017 aandacht aan de vele en gevarieerde manieren waarop de mensen omgaan met dood en begraven door de eeuwen heen. Deze onderwerpen worden geïllustreerd met archeologische voorwerpen die in graven uit verschillende perioden zijn gevonden. De meesten komen uit Stein en omgeving. Veel ervan zijn in het begin van de vorige eeuw verzameld door dokter Beckers en Pater Munsters en andere zijn aan het museum geschonken door medewerkers en particulieren.

Kern van de expositie is een graf dat rond 3400 v. Chr. is aangelegd en in 1963 bij opgravingen werd ontdekt. De vloer van het graf was gemaakt van grote keien uit de Maas.
Op die vloer lagen de verbrande beenderen van de doden van de boerengemeenschap die hier woonde. Wie de mensen van deze “Steingroep” waren, is nog steeds onderwerp van onderzoek. Ze waren een klein onderdeel van een cultureel fenomeen uit de tijd dat grote delen van Zuidwest-, West- en Noordwest- Europa omvatte. Het was de tijd dat de mensen graven en andere monumenten bouwden van grote stenen. Maar nergens anders is ooit een graf als dat van Stein gevonden, niet in Nederland en niet in het buitenland.

Daarnaast zijn grafinventarissen te zien uit een oudere fase van de Nieuwe Steentijd, uit de Late Bronstijd, Vroege IJzertijd de Romeinse periode, De Merovingische periode en de Vroege Middeleeuwen. Al deze graven en de begrafenissen hebben hun eigen, bijzondere karakter.
Ze worden in de expositie toegelicht door middel van films en informatiepanelen.

Historie van het Museum

Het museum en de collecties worden beheerd door de Stichting Erfgoed Stein. Behalve de Collectie dokter Beckers beheert deze Stichting eveneens de Collectie Pater Munsters en de Kasteelcollectie Stein.

Het gebouw is in 1967 gebouwd op initiatief van de toenmalige Archeologie Stichting Stein, ter bescherming en expositie van de grafkelder uit de Steentijd die hier in 1963 werd opgegraven.
Pater Munsters uit Stein was degene, die het hele project op de voet volgde en het is voornamelijk aan hem te danken, dat dit monument voor Stein bewaard is gebleven. Hij was, naast een deskundig en toegewijd archeoloog en historicus, bovendien een zuinig beheerder van de collecties die aan zijn zorgen waren toevertrouwd. Na het overlijden van Pater Munsters op 9 september 1993 werd het beheer van de collectie overgenomen door de “Archeologiestichting Dokter Beckers-Pater Munsters”. Sedert 2015 heeft deze stichting een nieuwe naam: Stichting Erfgoed Stein.