In het kader van het Herdenkingsjaar 1568 Stein - Obbicht kunt u op donderdag 8 november a.s. de lezing "Religie en geweld" door Peter Nissen bijwonen. De lezing begint om 19.30 uur in De Terpkerk, Grotestraat 26 te Urmond en de entree is gratis.

Door de geschiedenis heen loopt een bloedig spoor van gewelduitbarstingen en oorlogen die met religie te maken hadden: van de kruistochten via de godsdienstoorlogen tot terroristische aanslagen. Hoe komt het toch dat mensen elkaar met geweld te lijf gaan over iets dat hen heilig is? Het is goed om ons te realiseren dat het niet religies zijn die oorlog voeren, maar mensen. Zij doen soms een beroep op ‘heilige overtuigingen’, waardoor hun geweld ‘sacraal geweld’ wordt. Religie kan zich blijkbaar daarvoor lenen, zoals zij ook tot vredesinzet kan inspireren. Dat is de ambivalentie van het heilige.

In zijn lezing zal Peter Nissen op die dubbelzinnigheid van ‘heilige overtuigingen’ ingaan. Ook zal hij ingaan op de beeldvorming die verbonden is met historische begrippen als ‘godsdienstoorlogen’: draaide het werkelijk om de godsdienst in die oorlogen, of ging het om andere zaken en werd de godsdienst er als legitimatie bij gehaald? En welke factoren werken in de hand dat religie tot geweld kan leiden? En is er ook een uitweg?

Peter Nissen (* Swalmen 1957) is hoogleraar Oecumenica aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en remonstrants predikant in Oosterbeek. Hij was eerder onder meer docent Kerkgeschiedenis in Heerlen en hoogleraar Kerkgeschiedenis, Cultuurgeschiedenis van het christendom en Spiritualiteitsstudies aan de universiteiten van Tilburg en Nijmegen. Daarnaast publiceerde hij veel over onderwerpen uit de regionale geschiedenis van Limburg en Noord-Brabant, waaronder een stadsgeschiedenis van Roermond.

Wij nodigen u van harte uit om de lezing bij de wonen.

Deze lezing wordt georganiseerd door het L.G.O.G. Westelijke Mijnstreek in samenwerking met Stichting Erfgoed Stein en het Ecrevissecomité te Obbicht.

Wie nu wandelt of fietst in de rustige Maasvallei, kan zich nauwelijks voorstellen dat dit gebied een belangrijke rol heeft gespeeld aan de vooravond van de 80-jarige oorlog. Weinig mensen kennen deze roemruchte geschiedenis nog.

Om de kennis even op te frissen: de 80-jarige oorlog begon in 1568 tegen Spanje. Willem van Oranje voerde de opstand aan tegen de Spaanse bezetter. Uiteindelijk ontstond hieruit de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, een van de voorlopers van ons huidige Nederland.

De Maasvallei speelde in 1568 een belangrijke rol aan de vooravond van de 80-jarige oorlog. Met hulp van Karel van Bronckhorst-Batenburg stak Willem van Oranje in oktober 1568 bij Obbicht de Maas over met zijn leger van 30.000 man om de strijd aan te gaan met de hertog van Alva, die in Maastricht was gelegerd. En twee edelen uit Stein, de gebroeders Diederik en Gijsbert van Bronckhorst-Batenburg, werden op 1 juni 1568 in Brussel onthoofd vanwege hun rol bij de opstand. En laat het in 2018 nu precies 450 jaar geleden zijn dat deze gebeurtenissen hebben plaatsgevonden. Reden genoeg om deze vergeten geschiedenis weer te laten herleven.

Een herdenkingsjaar vol activiteiten. Stichting Erfgoed Stein en het Ecrevissecomité Obbicht gaan in 2018 een aantal gebeurtenissen rond het herdenkingsjaar 1568 in beeld brengen: een speciale tentoonstelling in de Multifunctionele ruimte de Hoppenkamp in Stein, een thematische fiets- en autotocht in de Maasvallei, een openluchtspel bij kasteel Obbicht, living history op de kasteelruïne van Stein en lezingen op verschillende locaties. Een aantal activiteiten worden in samenwerking met andere regionale partners gedaan, waaronder de VVV Zuid-Limburg. Ook verschijnt er in 2018 een speciaal herdenkingsbier.

De geschiedenis wordt weer springlevend!

De komende maanden zullen we regelmatig melding doen van bepaalde activiteiten. Reeds nu zijn alle geplande activiteiten en achtergrondinformatie te raadplegen op een speciaal aangemaakte website: www.maasvallei1568.nl.

Een overzicht van de activiteiten is ook te vinden op de website: www.steinstilgenieten.nl/maasvallei1568

Stichting Erfgoed Stein draait praktisch geheel op vrijwilligers. De vrijwilligers zetten zich in binnen het bestuur, binnen de sectie heemkunde, op het kloosterkerkhof, in het Museum voor Grafcultuur en op de kasteelruïne van Stein.

Er worden veel activiteiten gedaan en ontplooid en er liggen allerlei plannen klaar voor uitvoering. Voor al die activiteiten zoeken we ook nieuwe vrijwilligers.

Paul Mennens heeft voor het kwartaalblad van IVN Stein een artikel geschreven over lijkplanken (de liekbraet).
Vroeger werden de doden op een liekbraet naar de kerk en het kerkhof gebracht. Op iedere kerkhof was een lijkenhuisje. Hier werd een dode vaak opgebaard op een plank. Deze planken waren aanvankelijk niet versierd, maar later werden ze zwart/wit geverfd en was er een afbeelding van een doodshoofd op aangebracht en de letters RIP.

Toen de doden in een kist naar de kerk en het kerkhof werden gebracht kreeg de lijkplank een nieuwe functie. De plank werd gebruikt om de parochianen in kennis te stellen van het overlijden van een van de gezinsleden. Aanvankelijk werd de zwart geverfde plank gebruikt. Later werden er nieuwe planken gemaakt, versierd met katholieke symbolen.

Klik hier om het artikel te lezen of te downloaden >

In het kader van "Dat maakt Stein voor mij...." plaatst de gemeente Stein op de gelijknamige website regelmatig verhalen en evenementen die het unieke van de Steinse kernen onderstrepen. Onlangs was ons museum aan de beurt met een beschrijving en begeleidende promovideo.

https://www.datmaaktsteinvoormij.nl/verhalen/14/uniek-in-stein-grafcultuur

Vrijdag 23 maart a.s. vindt in de multifunctionele ruimte De Hoppenkamp in het Steinse museum de start plaats van het Herdenkingsjaar 1568.

In 2018 organiseren Stichting Erfgoed Stein en het Ecrevissecomité Obbicht een aantal activiteiten om te herdenken dat op 1 juni 1568 twee Steinse edelen Diederik en Gijsbert van Bronckhorst-Batenburg in Brussel zijn onthoofd vanwege hun rol bij de Opstand én dat in de nacht van 5 op 6 oktober 1568 Willem van Oranje bij Obbicht de Maas is overgetrokken om de ijzeren hertog Alva in Maastricht aan te vallen.

In de multifunctionele ruimte De Hoppenkamp vindt vanaf zondag 25 maart een expositie plaats rondom gebeurtenissen die betrekking hebben op de familie en de gebroeders Bronckhorst-Batenburg. Er worden gravures getoond, historische gebeurtenissen op doek, schoolplaten, munten, krijgsmaterieel, documenten, geuzenliederen, boeken, familie-stambomen, et cetera.

Daarnaast is er ook aandacht voor Pieter Brueghel de Oude die in 1568 in Brussel zijn belangrijkste werken heeft gemaakt, waarop hij (verborgen) zijn kritiek heeft geuit op gebeurtenissen die in de eerste jaren van De Opstand in Brussel hebben plaatsgevonden. Ook is tijdens de expositie steengoed te zien uit diezelfde periode.

De expositie is vanaf zondagmiddag 25 maart gratis te bezoeken van 13.00 tot 17.00 uur. Tot medio oktober kan de expositie gratis bezocht worden op reguliere openingstijden van het Museum voor Grafcultuur of tijdens de bijeenkomsten van de sectie Heemkunde. Daarnaast extra op vooraf aangekondigde evenementen en voor groepen ook op afspraak.

Voor meer achtergrondinformatie en informatie over de andere activiteiten en lezingen: bezoek de website: www.maasvallei1568.nl. Een overzicht van de activiteiten is ook te vinden op de websites www.steinstilgenieten.nl en ook op onze eigen website.

Om vele historische plekken aan de Grensmaas te bezoeken die in 1568 een grote rol hebben gespeeld is er een autotocht beschikbaar: "In het spoor van Willem van Oranje, een veldtocht langs de Grensmaas en op zoek naar haar invloed op het protestantisme".

Deze autotocht gaat langs de belangrijkste plaatsen aan de Grensmaas zoals Stein, Urmond, Buchten, Obbicht, Stokkem, Leut, Rekem, Lanaken (Pietersheim) en Maastricht (Landmark 3 en 4).

De tocht (met historische achtergrondinformatie) en de route is uitgewerkt in een 75 pagina tellende uitgave.

Hieronder kunt u de brochure en de route downloaden.

Veldtocht in het spoor van Willem van Oranje

Een veldtocht langs de Grensmaas en op zoek naar haar invloed op het protestantisme.

Download

Routebeschrijving Veldtocht-route

De in deze bijlage weergegeven route is slechts een voorstel; startend vanuit Stein en eindigend in Maastricht.

Download

Fietsen ..... Ontdek de geschiedenis van RivierPark Maasvallei tijdens de historische fietstocht Maasvallei 1568.

Deze grensoverschrijdende fietstocht brengt u langs meerdere plaatsen die rond 1568 een rol van betekenis hebben gespeeld aan het begin van de 80-jarige oorlog: Stein, Urmond, Obbicht, Stokkem en Leut.
De fietstocht start bij brouwerij De Fontein in Stein (nabij fietsknooppunt 41) en is in totaal 39,5 km lang. De fietstocht is gemakkelijk te volgen via het Nederlandse- en Belgische fietsknooppunten netwerk. Onderweg steekt u drie maal de Maas over middels veerpontjes en een brug.

De fietstocht is voor € 2 te koop en is op tijden van openstelling verkrijgbaar in de multifunctionele ruimte De Hoppenkamp aan de Hoppenkampstraat en op de kasteelruïne van Stein. Daarnaast is de fietstocht verkrijgbaar in alle vestigingen van VVV Zuid-Limburg en online in de webshop van VVV Zuid-Limburg.

..... of toch liever wandelen? IVN Stein heeft samen met Stichting Erfgoed Stein een wandeling uitgewerkt "Ommetje natuurschoon rond kasteel Stein".

Deze wandeling, die start bij brouwerij De Fontein in Stein, is ongeveer 3,5 km lang en gaat deels over verharde wegen en deels over onverharde wandelpaden en veldwegen, die bij nat weer modderig en glad kunnen zijn. Er zitten twee trappen in, die echter beiden via een kleine omleiding zijn te vermijden. Langs de route staan diverse bankjes.
Deze route is HIER gratis te downloaden.

Zie ook: www.maasvallei1568.nl en www.steinstilgenieten.nl

In het voorjaar van 2017 zijn de vrijwilligers van Stichting Erfgoed Stein gestart met de aanleg van een middeleeuwse kruidentuin op de binnenplaats van kasteelruïne Stein. Een jaar later, in het weekend van 14 en 15 april 2018 was het zover: de Kruidentuin is open !

De kruidentuin is aangelegd rondom een (water)ornament. De planten groeien en bloeien verdeeld over 4 vlakken. Deze plantenbedden herbergen kruiden die geschikt zijn voor:

- de geneeskunde,
- schoonheid en verzorging,
- het maken van verf,
- te gebruiken in de keuken

De diversiteit biedt mogelijkheden om mooie thema’s te organiseren met kruiden tijdens open dagen. Zo kan de middeleeuwse geneesheer op bezoek komen. Kan de mooie kasteelvrouwe uitleggen hoe kruiden haar huid en gezicht mooi houden. Of de kok uit de gaarkeuken kan ons vertellen hoe hij met de heerlijkste gerechten kon bereiden voor de kasteelheer.
Met de middeleeuwse kruidentuin is een bijdrage leveren aan het verder aantrekkelijk maken van de kasteelruïne. Het geeft nog meer mogelijkheden om een educatieve rol te vervullen naar bezoekers, buurtbewoners en scholieren.