In het voorjaar van 2017 zijn de vrijwilligers van Stichting Erfgoed Stein gestart met de aanleg van een middeleeuwse kruidentuin op de binnenplaats van kasteelruïne Stein. Een jaar later, in het weekend van 14 en 15 april 2018 was het zover: de Kruidentuin is open !

De kruidentuin is aangelegd rondom een (water)ornament. De planten groeien en bloeien verdeeld over 4 vlakken. Deze plantenbedden herbergen kruiden die geschikt zijn voor:

- de geneeskunde,
- schoonheid en verzorging,
- het maken van verf,
- te gebruiken in de keuken

De diversiteit biedt mogelijkheden om mooie thema’s te organiseren met kruiden tijdens open dagen. Zo kan de middeleeuwse geneesheer op bezoek komen. Kan de mooie kasteelvrouwe uitleggen hoe kruiden haar huid en gezicht mooi houden. Of de kok uit de gaarkeuken kan ons vertellen hoe hij met de heerlijkste gerechten kon bereiden voor de kasteelheer.
Met de middeleeuwse kruidentuin is een bijdrage leveren aan het verder aantrekkelijk maken van de kasteelruïne. Het geeft nog meer mogelijkheden om een educatieve rol te vervullen naar bezoekers, buurtbewoners en scholieren.

Wie nu wandelt of fietst in de rustige Maasvallei, kan zich nauwelijks voorstellen dat dit gebied een belangrijke rol heeft gespeeld aan de vooravond van de 80-jarige oorlog. Weinig mensen kennen deze roemruchte geschiedenis nog.

Om de kennis even op te frissen: de 80-jarige oorlog begon in 1568 tegen Spanje. Willem van Oranje voerde de opstand aan tegen de Spaanse bezetter. Uiteindelijk ontstond hieruit de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, een van de voorlopers van ons huidige Nederland.

De Maasvallei speelde in 1568 een belangrijke rol aan de vooravond van de 80-jarige oorlog. Met hulp van Karel van Bronckhorst-Batenburg stak Willem van Oranje in oktober 1568 bij Obbicht de Maas over met zijn leger van 30.000 man om de strijd aan te gaan met de hertog van Alva, die in Maastricht was gelegerd. En twee edelen uit Stein, de gebroeders Diederik en Gijsbert van Bronckhorst-Batenburg, werden op 1 juni 1568 in Brussel onthoofd vanwege hun rol bij de opstand. En laat het in 2018 nu precies 450 jaar geleden zijn dat deze gebeurtenissen hebben plaatsgevonden. Reden genoeg om deze vergeten geschiedenis weer te laten herleven.

Een herdenkingsjaar vol activiteiten. Stichting Erfgoed Stein en het Ecrevissecomité Obbicht gaan in 2018 een aantal gebeurtenissen rond het herdenkingsjaar 1568 in beeld brengen: een speciale tentoonstelling in de Multifunctionele ruimte de Hoppenkamp in Stein, een thematische fiets- en autotocht in de Maasvallei, een openluchtspel bij kasteel Obbicht, living history op de kasteelruïne van Stein en lezingen op verschillende locaties. Een aantal activiteiten worden in samenwerking met andere regionale partners gedaan, waaronder de VVV Zuid-Limburg. Ook verschijnt er in 2018 een speciaal herdenkingsbier.

De geschiedenis wordt weer springlevend!

De komende maanden zullen we regelmatig melding doen van bepaalde activiteiten. Reeds nu zijn alle geplande activiteiten en achtergrondinformatie te raadplegen op een speciaal aangemaakte website: www.maasvallei1568.nl.

Een overzicht van de activiteiten is ook te vinden op de website: www.steinstilgenieten.nl/maasvallei1568

 Ontdek het Limburgse verleden, waarin de Limburgse geschiedenis en archeologie centraal staan. Een boeiende serie >>

Vrijdag 23 maart a.s. vindt in de multifunctionele ruimte De Hoppenkamp in het Steinse museum de start plaats van het Herdenkingsjaar 1568.

In 2018 organiseren Stichting Erfgoed Stein en het Ecrevissecomité Obbicht een aantal activiteiten om te herdenken dat op 1 juni 1568 twee Steinse edelen Diederik en Gijsbert van Bronckhorst-Batenburg in Brussel zijn onthoofd vanwege hun rol bij de Opstand én dat in de nacht van 5 op 6 oktober 1568 Willem van Oranje bij Obbicht de Maas is overgetrokken om de ijzeren hertog Alva in Maastricht aan te vallen.

In de multifunctionele ruimte De Hoppenkamp vindt vanaf zondag 25 maart een expositie plaats rondom gebeurtenissen die betrekking hebben op de familie en de gebroeders Bronckhorst-Batenburg. Er worden gravures getoond, historische gebeurtenissen op doek, schoolplaten, munten, krijgsmaterieel, documenten, geuzenliederen, boeken, familie-stambomen, et cetera.

Daarnaast is er ook aandacht voor Pieter Brueghel de Oude die in 1568 in Brussel zijn belangrijkste werken heeft gemaakt, waarop hij (verborgen) zijn kritiek heeft geuit op gebeurtenissen die in de eerste jaren van De Opstand in Brussel hebben plaatsgevonden. Ook is tijdens de expositie steengoed te zien uit diezelfde periode.

De expositie is vanaf zondagmiddag 25 maart gratis te bezoeken van 13.00 tot 17.00 uur. Tot medio oktober kan de expositie gratis bezocht worden op reguliere openingstijden van het Museum voor Grafcultuur of tijdens de bijeenkomsten van de sectie Heemkunde. Daarnaast extra op vooraf aangekondigde evenementen en voor groepen ook op afspraak.

De volgende data in april zijn zinvol om te noteren:

· Donderdag 5 april: lezing door Jean Knoors in De Hoppenkamp te Stein: “De 80-jarige oorlog in Limburgs perspectief”. De lezing begint om 19.30 uur en is gratis te bezoeken.

· Het weekend van 14 en 15 april: van 13.00 tot 17.00 uur is te bezoeken het Museum voor Grafcultuur, de expositie in De Hoppenkamp en de kasteelruïne van Stein.
Op de kasteelruïne vindt de opening plaats van de Middeleeuwse kruidentuin. ​De kasteelvrouwe Cunigonde, gravin van Meurs en vrouwe van Bronckhorst, is gevraagd om de opening te verrichten. Haar kennis over teelt en toepassing van kruiden deelt zij graag met belangstellenden. Ze laat het publiek ruiken, zien en horen welke rol kruiden speelden in het dagelijks leven in de Middeleeuwen. ​Zij is dit weekend in goed gezelschap van enkele vertrouwelingen, allen betrokken bij de re-enactmentgroep "Het Woud der Verwachting". 

Vanaf 23 maart kan men ook inschrijven op het speciaal herdenkingsbier, dat in het eerste weekend van juni wordt uitgegeven. De inschrijfformulieren vindt u op de website.

Vanaf april kan men in de Hoppenkamp en de kasteelruïne de Historische fietstocht 1568 verkrijgen. Deze fietstocht is ook verkrijgbaar bij de VVV Zuid-Limburg.

Voor meer achtergrondinformatie en informatie over de andere activiteiten en lezingen: bezoek de website: www.maasvallei1568.nl. Een overzicht van de activiteiten is ook te vinden op de websites www.steinstilgenieten.nl en ook op onze eigen website.

Paul Mennens heeft voor het kwartaalblad van IVN Stein een artikel geschreven over lijkplanken (de liekbraet).
Vroeger werden de doden op een liekbraet naar de kerk en het kerkhof gebracht. Op iedere kerkhof was een lijkenhuisje. Hier werd een dode vaak opgebaard op een plank. Deze planken waren aanvankelijk niet versierd, maar later werden ze zwart/wit geverfd en was er een afbeelding van een doodshoofd op aangebracht en de letters RIP.

Toen de doden in een kist naar de kerk en het kerkhof werden gebracht kreeg de lijkplank een nieuwe functie. De plank werd gebruikt om de parochianen in kennis te stellen van het overlijden van een van de gezinsleden. Aanvankelijk werd de zwart geverfde plank gebruikt. Later werden er nieuwe planken gemaakt, versierd met katholieke symbolen.

Klik hier om het artikel te lezen of te downloaden >