Vrijdagavond 17 januari  2020 hield Stichting Erfgoed Stein haar drukbezochte nieuwjaarsbijeenkomst voor de vrijwilligers, partners en genodigden.

Voorzitter Wim Poeth keek allereerst terug op bepaalde activiteiten van het afgelopen jaar. Vervolgens benoemde hij een aantal acties voor 2020, waaronder:
1. De (digitale) nieuwsbrief van de stichting, die elke drie maanden zal verschijnen en o.a. verspreid onder verzorgingshuizen, huisartsen, de bibliotheek, etc. Het 1e exemplaar werd deze avond uitgereikt.
2. De actie “Vrienden van Stichting Erfgoed Stein”.  Particulieren en bedrijven kunnen vanaf € 50,00 vriend worden van de stichting, wat hen een aantal voordelen oplevert. Onze eerste “vriend” Gina van Mulken mocht haar certificaat ontvangen.

Op de foto's o.a. Wim Poeth, Gina van Mulken, Miriam van Es en Jos Drubers.
(Foto's Henk Helwig, klik voor vergroting)

Vervolgens haalde Wim Poeth een 2e toespraak uit zijn binnenzak, die betrekking had op zijn 15 jaar durend voorzitterschap van de stichting. Ook medebestuurslid Jos Drubers hield een toespraak en belichtte een aantal items, die onder Wim’s voorzitterschap tot stand zijn gekomen. Het meest belangrijke en meest enerverende is wel geweest de verbouwing en nieuwbouw van ons museum en de Hoppenkamp.

Maar ook de ontwikkeling en de integratie van de verschillende secties binnen de stichting: het kloosterkerkhof, de kasteelruïne, de heemkunde, het museum en de archeologie, etc.

Ook de intensieve samenwerking met o.a. de gemeente, met subsidieverleners, met het Limburgs Landschap, met andere culturele organisaties etc. is van groot belang geweest voor de stichting.

Wim’s rol is van onschatbare waarde geweest voor de stichting, wat onder meer tot uitdrukking is gebracht door hem tot erevoorzitter van de stichting te benoemen.
De voorzittershamer (die Wim nooit heeft kunnen vinden en nooit heeft kunnen gebruiken) heeft hij deze avond doorgegeven naar Miriam van Es.

De neolitische bewoning van Nederland en het bijzondere verhaal van de grafkamer van Stein.

Donderdag 12 maart 2020 om 19.30 uur in de Multifunctionele Ruimte "Hoppenkamp"
Hoppenkampstraat 14A te Stein.

Luc Amkreutz studeerde prehistorische archeologie aan de Universiteit Leiden. In 2013 promoveerde hij op een proefschrift over de overgang van een bestaan als jager-verzamelaar naar landbouwer in Noordwest Europa. Sinds 2008 is hij de conservator Prehistorie van het Rijksmuseum van Oudheden.

Samenvatting lezing
Na duizenden jaren van een jagend en verzamelend bestaan ontstaan zo een 9000 jaar geleden de eerste landbouwende samenlevingen. Op een gegeven moment komen die ook aan in het huidige Nederland en als eerste in Limburg rond 5300 v.Chr. Dit betekent een volledig andere levenswijze die tot op heden voor een belangrijk deel bepaalt wie we zijn en wat we doen. Het eerste deel van de lezing betreft dit Neolithisatieproces en belicht daarbij zowel de rol van de boeren als die van de lokale jager-verzamelaars.

Een belangrijke eerste groep van die boeren vestigt zich op de vruchtbare lössgronden. Zij staan aan de wieg van de samenleving die op een zeker moment ook een mysterieuze grafkamer bouwt op het Maasterras in wat nu de Hoppenkampstraat in Stein is.

Het tweede deel van de lezing duikt in de geschiedenis van deze opgraving en richt zich op een aantal nieuwe ontdekkingen en resultaten afkomstig uit recent onderzoek. Het onderzoek onderstreept dat de grafkamer voor Nederlandse begrippen een bijzondere vondst is en blijft, maar na 5000 jaar ook nog heel wat vraagtekens oproept.

Programma:
19.00 - 19.30 uur: Ontvangst
19.30 – 20:15 uur: Eerste deel van de presentatie
20.15 – 20:30 uur: Pauze
20:30 – 21:15 uur: Tweede deel van de lezing en gelegenheid tot het stellen van vragen.

De entree is gratis.

De gemeente Stein is deel gaan uitmaken van de Limburgse ArcheoRoute.

Op maandagmiddag 11 november 2019 is bij het Museum voor Grafcultuur de kenmerkende landmark onthuld door wethouder Gina van Mulken. De archeologische landmark, die gemarkeerd wordt met een stalen speer van 2,2 meter hoog, verwijst op deze plek naar de vindplaats van de Neolithische grafkelder.

Parel aan ketting
Wethouder Gina van Mulken: ’Archeologisch gezien is de grond waarop we hier lopen een ware schatkamer. Volgens experts is de Steine grafcultuur uniek in z’n soort en dat willen we niet alleen voor óns houden, maar steeds sterker uitdragen. Daarom beschouwen de toevoeging van deze locatie als een waardevolle parel aan de ketting die Archeo Route heet. Daar zijn we trots op!’ Via de Archeo Route app kan de bezoeker op interactie wijze verhalen ontdekken achter archeologische vondsten. Elke locatie heeft een eigen kenmerk of symbool dat via het spel ArcheoGo verzameld kan worden.

Genoeg te ontdekken
“We maken dankbaar gebruik van nieuwe technieken om mensen te prikkelen om met andere ogen naar het eigen leefomgeving te kijken. Stein is een groot begrip binnen de archeologie. We weten dat er al ruim 5.400 jaar gemeenschappen in Stein leven dus er is nog genoeg te ontdekken. Het is gewoon een kwestie van tijd’, zegt Wim Poeth, voorzitter Stichting Erfgoed Stein.

De Archeo Route heeft tot doel om archeologische vindplaatsen in Limburg beter zichtbaar te maken en de verhalen te vertellen die schuil gaan achter deze vindplaatsen. Door de hele provincie wordt hierdoor een lint aan archeologische vindplaatsen zichtbaar. Iedere vindplaats heeft zijn eigen verhaal dat via een app beschikbaar is. Doel van het project is om archeologie een hip imago te geven en voor een groter publiek toegankelijk te maken.

Inhoudelijk bestaat het project uit 3 onderdelen:
• De website ArcheorouteLimburg.nl dient als promotieplatform voor alle archeologische vindplaatsen.
• Via de app Archeoroute Limburg worden bezoekers naar de archeologische vindplaatsen geleid en wordt op locatie via de mobiel het archeologische verhaal verteld.
• Met de Speer wordt de fysieke locatie als landmark gemarkeerd.

Ontdek zelf de verhalen achter de archeologische vondsten in Limburg. Sta ter plaatse oog-in-oog met de archeoloog. Hij laat je via de mobiel zien wat zich in de geschiedenis op diverse plekken in Limburg heeft afgespeeld. Stap in de virtuele wereld met de techniek van vandaag om de verhalen van vroeger te beleven.
Meer weten: ga naar de website ArcheorouteLimburg.nl en download via Playstore de app Archeoroute Limburg en kijk op de vindplaatsen welke verhalen jij wil ontdekken.

In het museum voor de Grafcultuur, Hoppenkamp 14a in Stein is vanaf zaterdag 14 september een nieuwe expositie over 75 jaar bevrijding in Stein.

In de expositie worden meerdere thema’s uitgelicht zoals de bezetting en de gevolgen hiervan. Ook kunt U een groot aantal artikelen die de Amerikanen meebrachten bekijken.

Een aparte vitrine is geheel gewijdt aan documentatie over inwonders van de gemeente Stein die zijn overleden tijdens de oorlog. Verder zijn er mooie foto’s van de bevrijdingsoptocht op het Keerend in Stein.

U wordt ondergedompeld in de oorlogsjaren en de bevrijdingsroes. U komt toch ook kijken.

De expositie is te zien op maandag, woensdag en vrijdag tussen 13.00 en 16.00 uur en op zondagen van 14.00 tot 17.00 uur (tot september 2020)

In heel Zuid-Limburg wordt vanaf september volop aandacht besteed aan 75 jaar bevrijding. Binnen de gemeente Stein zijn met betrekking tot de bevrijding exposities te zien in het Streekmuseum Elsloo en in De Hoppenkamp te Stein. Ook zijn er twee boeken verschenen: een in Urmond en een in samenwerking tussen Stichting Erfgoed Stein en het Streekmuseum Elsloo.

In september 1944 is in Zuid-Limburg de oorlog afgelopen, maar dat is nog niet het geval in de noordelijke provincies en zeker niet in de overzeese gebieden. Daarom mogen we in het Steinse niet vergeten de paters, broeders en zusters, die op het kloosterkerkhof van Stein zijn begraven en die eveneens slachtoffer zijn geworden van het oorlogsgeweld. Ook zij verdienen het om in deze periode van herdenken genoemd te worden.

Lees verder >

Deze (fiets)route van 28 km voert u langs een aantal plekken binnen de gemeente Stein, waar tijdens WO II historisch van belang zijnde feiten zijn gebeurd.

Route
De routebeschrijving met de daarbij vermelde historische punten (in rood op routebeschrijving vermeld) start bij het Streekmuseum in Elsloo. Omdat de route een complete lus vormt kunt u echter op een willekeurige andere plek starten. Raadpleeg hiervoor het kaartje.

De routebeschrijving kunt u hier downloaden >

Vrijwilligerswerk
De 28 km lange herinneringstocht is een initiatief van de werkgroep 75 jaar bevrijding Stein onder voorzitterschap van de gemeente Stein. De route met bijbehorende korte omschrijvingen van markante geschiedkundige plekken, die een rol hebben gespeeld in de 2e wereldoorlog, is tot stand gekomen door vrijwilligers van Stichting Streekmuseum Elsloo, Stichting Erfgoed Stein en Stichting Vrijheid Urmond.

Exposities
Tijdens de fietsroute komt u langs diverse locaties over de gebeurtenissen welke in de oorlog en de bevrijding hebben plaatsgevonden. De exposities in de verschillende musea en “Bie Gerda” zijn samengesteld met materiaal uit lokale archieven, en uit tijdelijk beschikbaar gesteld materiaal van diverse privéverzamelingen. In de beschrijving zijn horecagelegenheden opgenomen. 

Informatie
Voor meer informatie m.b.t. openingstijden en uitvoeriger beschrijvingen zie de onderstaande websites. Hier vindt u ook informatie over speciale publicaties m.b.t. 75 jaar bevrijding in de gemeente Stein.

www.streekmuseumelsloo.nl 

www.stichtingerfgoedstein.nl 

www.vrijheidurmond.nl

Voor openingstijden van de exposties Bie Gerda zie: www.dorpsdagvoorzieningmeers.nl 

Paul Mennens heeft voor het kwartaalblad van IVN Stein een artikel geschreven over lijkplanken (de liekbraet).
Vroeger werden de doden op een liekbraet naar de kerk en het kerkhof gebracht. Op iedere kerkhof was een lijkenhuisje. Hier werd een dode vaak opgebaard op een plank. Deze planken waren aanvankelijk niet versierd, maar later werden ze zwart/wit geverfd en was er een afbeelding van een doodshoofd op aangebracht en de letters RIP.

Toen de doden in een kist naar de kerk en het kerkhof werden gebracht kreeg de lijkplank een nieuwe functie. De plank werd gebruikt om de parochianen in kennis te stellen van het overlijden van een van de gezinsleden. Aanvankelijk werd de zwart geverfde plank gebruikt. Later werden er nieuwe planken gemaakt, versierd met katholieke symbolen.

Klik hier om het artikel te lezen of te downloaden >

In het kader van "Dat maakt Stein voor mij...." plaatst de gemeente Stein op de gelijknamige website regelmatig verhalen en evenementen die het unieke van de Steinse kernen onderstrepen. Onlangs was ons museum aan de beurt met een beschrijving en begeleidende promovideo.

De vrijwillige kasteelgidsen van Stichting Erfgoed Stein lieten de bezoekers tijdens het open monumenten weekend proeven aan allerlei gerechten die waren gebaseerd op recepten van honderden jaren geleden. Op het open vuur pruttelde in een zwarte gietijzeren ketel een heerlijke Bruegels stoofpotje. De reacties bij de bezoekers waren zeer enthousiast na het proeven van dit gerecht.

Meermaals werd er gevraagd om het recept van deze stoofpot. Zoals beloofd kunt u hier het recept (met hedendaagse ingrediënten) downloaden >