Inleiding Kasteel Stein

Het kasteel Stein is wellicht het meest interessante monument uit de jongere geschiedenis van Stein. Het ligt in het dal van de Putbeek, op een steenworp afstand van het Archeologiemuseum. De burcht dateert uit het begin van de 13e eeuw, toen Stein ontstond als een zelfstandige Vrije Rijksheerlijkheid uit een vroeger Karolingisch koningsgoed onder soevereiniteit van een heer of baron. Zowel ter beveiliging en bescherming van zijn gebied en zijn onderdanen en ter erkenning van zijn opperheerschappij bezat hij het recht van een weerbaar kasteel. 

De keuze voor de plaats waar de burcht werd gevestigd, is een gevolg van strategische overwegingen: men kon gebruik maken van natuurlijke verdedigingsmogelijkheden zoals water en hoogten. Het kasteel is gebouwd op een verhoogde berg en omgeven door grachten zodat men kan spreken van een waterburcht van het burchtheuveltype. Hij bestaat uit twee gedeelten: een voorburcht met de dienstgebouwen, die door een tussengracht gescheiden was van de hoofdburcht, waarin de kasteelheer en zijn familie waren gehuisvest.

Wie nu de restanten van het kasteel met een kritisch oog bekijkt zal een veelheid van bouwstijlen ontdekken, wat een gevolg is van zeven eeuwen geschiedenis: uitbreiding, afbraak, aanpassing en vernieuwing.