Steinder jeugd met de ‘ieswagel’ de Klauweberg af: winterpret in de vorige eeuw bij het kasteel

Voorbeeld van een ‘ieswagel’  Afbeelding: archief heemkundevereniging Gäöl

10-11-2021 door Jan Smeets - Stichting Erfgoed Stein

Wanneer je in Stein komende vanaf de Boomgaardstraat bij de Nieuwstraat linksaf gaat, sta je na 20 meter bij de trappen die naar beneden voeren tot voor de ingang van het grondgebied van het kasteel Stein, het tegenwoordige wooncomplex La Basse Court ofwel De Nederhof.

In de jaren 50 waren deze trappen er nog niet en was het een steil pad dat door de oude Maashelling omlaag liep, dwars door de dikke grind- en zandlagen. Dit pad, dat in de loop der eeuwen door regenwater alsmaar dieper en breder werd uitgesleten, werd door de Steindenaren de Klauweberg genoemd. Vooral tijdens een fikse regenbui stroomde er samen met het regenwater heel wat zand en grind naar beneden en ontstonden er nieuwe diep uitgespoelde spleten.

Sleeën

In de winter, wanneer veel sneeuw gevallen was, werd de steile helling door de jeugd vanuit de omgeving gebruikt om er met de slee of ieswagel (een vaak zelf gemaakte houten slee, red.) vanaf te sleeën. Beneden aangekomen moest met de nodige stuurmanskunst een scherpe bocht naar rechts genomen worden om verder te sleeën naar het plein voor het kasteel. Slechts enkelen lukten het dan om met behoorlijke snelheid tot bij de toenmalige tweede brug over de kasteelvijver te geraken.

Romeinse resten

De geschiedenis van de Klauweberg en de directe omgeving, de Groote en Kleine Bongerd, gaat veel verder terug. Zo kwam bij het kiezeldelven op het gebied van de Groote Bongerd in de jaren 20 van vorige eeuw een afvalgat tevoorschijn.

Romeins aardewerk uit afvalgat Groote Bongerd

Foto: Voorgeschiedenis van Zuid-Limburg Beckers Sr en Jr 1940.

Hierin werden een groot aantal scherven uit de Romeinse tijd en zelfs een Romeinse munt gevonden. Vanuit het gat liep een spitse gracht dwars door het gebied en kwam loodrecht uit op de Klauweberg. Ook hier bestond de vulling uit zeer veel Romeinse scherven. Het is nooit duidelijk geworden, waarvoor de gracht dienst heeft gedaan en waar al dat afvalmateriaal vandaan kwam. Ook bij de latere bebouwing van het perceel zijn geen funderingsresten aangetroffen van vroegere bebouwing.

Trappen

Om het verder wegspoelen van de grond verder te voorkomen, besloot de gemeente in de jaren 60 trappen aan te leggen met aan beide zijden een straatgoot. Het werk dat deels met dikke basalt kinderkoppen werd uitgevoerd gebeurde door Teun Smeets.

De trappen waar eens de Klauweberg lag. De trappen in 1987

De trappen in 2018.

Foto: Jan Smeets

De bouw van de bungalow en ommuring, tussen 1970 en 1975. Foto: Pierre DriessenNadat de congregatie van het MSC, de eigenaar van het perceel, de grond had verkocht aan Pierre Driessen bouwde deze boven op de Bongerd een grote bungalow. Hij ommuurde zijn hele perceel met een dikke muur, die hij aan de achterzijde opvulde om verder afkalven te voorkomen.

In 1988 werden de trappen afgebroken en werd een geheel nieuwe trap gemaakt uitgevoerd met gebakken straatklinkers, waarbij de treden werden gescheiden door betonnen banden. De goot bleef als vanouds gehandhaafd in basaltstenen. Later werd in het midden een leuning aangebracht om het naar boven of naar beneden lopen voor oudere mensen te vergemakkelijken.

Geraadpleegde literatuur.

• Voorgeschiedenis van Zuid-Limburg Beckers Sr en Jr 1940.